Zabawa obok pracy i uczenia się jest traktowana jako główna forma działalności człowieka. W dorosłym życiu praca oraz nauka zajmują miejsce naczelne, zabawa zaś jest jedynie formą relaksu, dopełnieniem. W życiu dziecka działalności te układają się w nieco innej kolejności. Uważa się nawet, iż zabawa w sposób szczególny dominuje nad pozostałymi aktywnościami. Choć pojęcie zabawy wydawać się może mało poważne, zobowiązujące raczej do spojrzenia na nią z lekkim przymrużeniem oka, to jednak dla dziecka jest ona najważniejszym czynnikiem poznawania oraz uczenia się świata, może również mieć znaczącą rolę w przygotowaniu do nauki czytania.

Czytanie warunkuje i jednocześnie ułatwia samodzielne uczenie się oraz zdobywanie wiedzy, jest zatem fundamentem przyszłych sukcesów ucznia. Zanim jednak nasze dziecko zacznie czytać, przed nim długa droga, musi bowiem odpowiednio wykształcić słuch i wzrok. Aby ułatwić przedszkolakowi podróż w świat liter, można zastosować kilka prostych zabaw.

Doskonale zdajemy sobie sprawę z tego, że czytanie odbywa się pod kontrolą wzroku. Jeżeli przedszkolak nie ćwiczy przeprowadzania analizy bodźców wzrokowych, nie będzie w stanie nauczyć się czytać. Jak zatem rozwijać wspomniane umiejętności? Nic bardziej prostszego! Zaproponujmy dziecku zabawę polegającą na wyszukiwaniu wśród kilku obrazków jednego różniącego się jakimś szczegółem. Innym wariantem może być odnalezienie na dużej ilustracji, przedmiotu pokazanego na pojedynczym obrazku. Możemy również poprosić dziecko, by dopasowało brakujące elementy na ilustracji. Składanie obrazka z części, to także świetna zabawa rozwijająca analizę i syntezę wzrokową.

Aby kształtować u przedszkolaka gotowość do podjęcia nauki czytania, niezbędne jest również doskonalenie analizy i syntezy słuchowej, która ułatwia dzieciom wyodrębnianie głosek i sylab w wyrazach. Ćwiczenie tej umiejętności może mieć miejsce podczas różnorakich kontaktów z otoczeniem, a więc z przyrodą, techniką, codziennym życiem w domu czy w grupie przedszkolnej. Podczas spacerów zaproponujmy dziecku, by rozróżniało i nazywało odgłosy wydawane np. przez jadący pociąg, samochód czy motocykl. Dobrą metodą jest także próba odtwarzania melodii zasłyszanej piosenki za pomocą odpowiedniej tonacji głosu. Inną zabawą mającą przyczyniać się do coraz lepszego różnicowania dźwięków otoczenia jest zabawa „Co mam w pudełku”. Polega ona na tym, że razem z dzieckiem wkładamy do pojemniczka różne rzeczy (np. groch, kamyk, cukier), potrząsamy nimi, zaś maluch stara się rozpoznać odgłosy i przypisać je do poszczególnych przedmiotów. Warto wspomnieć również o zabawie w kończenie słów. Dorosły mówi początek wyrazu a dziecko kończy. W przypadku 3 – latków można zastosować ilustracje, które stanowiły będą podpowiedź.

Zabawa jest niepowtarzalną metodą uczenia się małego dziecka. Przedszkolak może się wiele nauczyć dzięki tej aktywności, wobec tego żadna godzina zabawy z dzieckiem nie jest czasem straconym. Trzeba jednak mieć na uwadze, aby nauce towarzyszyła radość, zadowolenie a nie przymus. Dzieci w wieku przedszkolnym podczas nauki powinny z radością się bawić.

Literatura:

Dudzińska I., Zabawa pomaga doskonalić analizę i syntezę słuchową, „Wychowanie w Przedszkolu” (1991), nr 5.

Okoń W., Zabawa a rzeczywistość, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 1995.

Wiśniewska W., Zabawy edukacyjne, „Wychowanie w Przedszkolu” (2004), nr 4.

mgr Karolina Głaz