ZNACZENIE WSPÓŁPRACY PRZEDSZKOLA Z INSTYTUCJAMI WSPOMAGAJĄCYMI FUNKCJONOWANIE PLACÓWKI

Współdziałanie przedszkola z instytucjami, którym bliskie są zagadnienia wychowania i edukacji, jest jednym z istotnych czynników prawidłowego funkcjonowania placówki. Wspomniana współpraca warunkuje harmonijny rozwój dzieci, wpływa zarówno na postępy w przyswajaniu przez nie wiedzy, jak i w zachowaniu. Drugim istotnym czynnikiem jest szansa na ciągłe doskonalenie się nauczycieli oraz samych rodziców, którzy są odpowiedzialni za rozwój dzieci.

Przeanalizujmy pierwszy wspomniany przeze mnie aspekt. Naczelnym celem współpracy dwóch placówek: przedszkola oraz instytucji wspierających je, jest dążenie do usprawniania pracy wychowawczej z dziećmi. Cel ten, ze względu na jego znaczącą rolę, został uregulowany także prawnie. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 stycznia 2003 r. w sprawie zasad udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003 r. Nr 11, poz. 114) jest organizowana specjalistyczna pomoc dzieciom i młodzieży. Tej specjalistycznej pomocy psychologiczno-pedagogicznej udzielają: psycholodzy, pedagodzy, logopedzi oraz doradcy zawodowi.

Zatem problemy dziecka związane z brakiem osiągnięć rozwojowych, edukacyjnych, z trudnościami wychowawczymi nauczyciel w przedszkolu może wstępnie zdiagnozować na podstawie kontaktu z dzieckiem, analizy jego prac plastycznych czy rozmów z rodzicami. Po stwierdzeniu przez nauczyciela-wychowawcę zachowań w znacznym stopniu odbiegających od powszechnie przyjętych norm, powinien zasugerować wizytę w poradni psychologiczno-pedagogicznej (kontakt ze specjalistą: psychologiem, pedagogiem, logopedą). Tam specjaliści mogą uzupełnić diagnozę poprzez specjalistyczne badania diagnostyczne oraz określić zakres zadań i powinności rodzica w sytuacji pomocy dziecku. Specjaliści współpracują z przedszkolem przez stwarzanie wsparcia dla dziecka i jego rodziny poprzez:

- doradzanie rodzicom, jak powinni postępować w kontaktach z dzieckiem,

- współpracę z innymi specjalistami w zakresie monitorowania dziecka i ustalania kierunku zmian,

-edukację dziecka mającą na celu kształtowanie prawidłowych działań,

- dostarczanie wiedzy o zaburzeniach, ich objawach i konsekwencjach,

- tworzenie sytuacji wychowawczych redukujących nasilone objawy zaburzeń,

- kształtowanie prawidłowych form zachowania poprzez stosowanie wzmocnień pozytywnych.

Prócz czynności poradniczych w relacji rodzic – doradca, wynikających ze współpracy przedszkola z instytucjami wspomagającymi, wyróżniamy również czynności poradnicze typu nauczyciel - doradca. Problem rozmaitych zaburzeń dotykających dzieci stanowi ogromne wyzwanie dla nauczycieli realizujących proces wychowania w przedszkolu. Jak już wcześniej wspomniałam, to w ich gestii leży wstępne rozpoznawanie objawów. Jednak w odniesieniu do dzieci z zaawansowanymi problemami, nauczyciel korzysta z pomocy specjalistów – pracowników poradni psychologiczno-pedagogicznej. W takim przypadku oczekiwania wychowawcy wobec specjalisty mają charakter instruktażowy. Dotyczą one wskazania zaleceń i form pomocowych odpowiednich do potrzeb dziecka, określonych na podstawie postawionej diagnozy. Uzyskanie takich informacji pomaga w zaplanowaniu oddziaływań o charakterze terapeutycznym, za realizację których odpowiada nauczyciel.

Podsumowując, współpraca instytucji wspomagającej przedszkole w relacji pomocowej rodzic – specjalista jest wskazaniem przyczyn zaistniałych problemów oraz określenie sposobów postępowania, natomiast formą porady w relacji nauczyciela ze specjalistą prócz wyżej wymienionych, jest również poszukiwanie optymalnych form terapii.

Poradnie psychologiczno-pedagogiczne odgrywają także istotną dla przedszkola rolę w ocenie dojrzałości szkolnej przez dzieci. Pomimo, iż podstawowym sposobem oceny stopnia przygotowania do szkoły jest obserwacja  rozwoju i postępów dziecka, którą powinien prowadzić nauczyciel przedszkola we współpracy z rodzicami dziecka, to jednak do zadań poradni należy też wnioskowanie w sprawie odroczenia lub przyspieszenia obowiązku szkolnego. Ponadto rozpoznanie omawianego zjawiska w poradni realizowane jest na wniosek rodziców w poszerzonej wersji z wykorzystaniem następujących środków poradnictwa: testy psychologiczne, testy dojrzałości szkolnej, rysunki dziecka, kwestionariusze wywiadu i obserwacji.

Współdziałanie przedszkola z instytucjami wspomagającymi pozwala także na ciągłe doskonalenie się nauczycieli, którzy są odpowiedzialni za rozwój dzieci. Udział wychowawców w rozmaitych kursach, warsztatach czy prelekcjach pozwala na poszukiwanie nowych kierunków edukacji, pomaga w doskonaleniu własnego warsztatu pracy, rozwija kreatywne podejścia do zagadnienia edukacji małego dziecka. Udział w różnorakich kursach pozwala na samodoskonalenie się nauczycieli a także na cenną wymianę doświadczeń wśród uczestników kursów bądź warsztatów.

Współpraca przedszkola z instytucjami takimi jak poradnie, kursy, warsztaty pełni nieocenioną rolę w relacji nauczyciel – dziecko – rodzic, jak również pomiędzy wychowawcą a specjalistą. Instytucje te wspierają proces nauczania i wychowania a także wspomagają rozwój wychowanków, działając dla ich dobra, zdrowia i bezpieczeństwa. Z kolei oferty kursowe dla nauczycieli dają możliwość wychowawcom do doskonalenia posiadanego warsztatu pracy, co przekłada się bezpośrednio na jakość pracy z dzieckiem w przedszkolu.

Przedszkole Nr 13 mając na względzie korzyści płynące z współdziałania placówki z instytucjami wspierającymi, współdziała z:

- logopedą – wykonywane są badania logopedyczne dzieci na terenie przedszkola; nauczycielki na terenie przedszkola podejmują indywidualna pracę z dzieckiem, rodzic dostaje wskazówki i ćwiczenia do pracy z dzieckiem w domu,

- konsultacje indywidualne rodziców z psychologiem na terenie przedszkola 1 raz w miesiącu;

-prelekcje dla rodziców na terenie przedszkola (np. zebrania dla rodziców przyszłych przedszkolaków);

-konsultacje z dziećmi i rodzicami na terenie poradni.

Ponadto nauczycielki kierowane są na liczne kursy i warsztaty, dzięki którym stale podnoszą jakość wykonywanej przez siebie pracy.

Karolina Bzorek

Literatura:

„Pomoc psychologiczno-pedagogiczna”, W. Brejnak, W. Woźniak (red.), Łódź 2010.

„Poradnictwo pedagogiczne”, B. Skałbania, Kraków 2009.

Kamila Hernik „Współpraca przedszkoli z organizacjami pozarządowymi” (w:) „Wychowanie w Przedszkolu” (4/2012).