W działalności dziecka w wieku przedszkolnym wyodrębnić można następujące formy działalności: zabawa, praca, nauka.

Zabawa jest podstawową formą działalności dziecka w wieku przedszkolnym.

W miarę dojrzewania dziecka i zdobywania nowych doświadczeń obserwujemy następujące zmiany:

• różnicują się formy zabawy
• wydłuża się czas trwania zabawy jednego rodzaju
• wzrasta częstość zabaw (zespołowych)
• zwiększa się skład grupy bawiących się dzieci
• zmienia się rodzaj preferowanych zabaw.

Rodzaje zabaw:

• zabawy manipulacyjne i konstrukcyjne
• zabawy teatralne
• zabawy tematyczne
• zabawy dydaktyczne
• zabawy ruchowe i muzyczne
• zabawy twórcze
• zabawy swobodne
• zabawy organizowane
• zabawy w role
• zabawy badawcze.

Bez względu na rodzaj zabawy, ta specyficzna dla dziecka w wieku przedszkolnym działalność ma bardzo duży wpływ na rozwój i kształtowanie umiejętności oraz wiedzy przedszkolaków.

Zabawa kształtuje u dziecka:

• spostrzegawczość oraz wyobraźnię przestrzenną
• pamięć i myślenie
• umiejętność skupienia uwagi
• koordynację ruchową
• mowę
• współzawodnictwo oraz rywalizację
• umiejętność przegrywania
• usamodzielnienie się dziecka
• wczuwanie się w role innych osób
• wytrwałość, cierpliwość
• uprzejmość wobec innych
• współdziałanie i uspołecznienie
• sprawność ruchową
• sprawność praksyjną (ruchy narzędziowe).

Wymienione rodzaje zabaw przenikają się wzajemnie, splatając i wzbogacając działalność dziecka.

W okresie przedszkolnym ogromne znaczenie dla rozwoju zabaw mają skłonności naśladowcze dziecka.

Za pomocą zabawek lub przedmiotów zastępczych dziecko naśladuje czynności dorosłych, starszego rodzeństwa, kolegów, stopniowo tworząc z prostych elementów zabawę o coraz bardziej złożonej strukturze tak, że w każdej z nich możemy odnaleźć zarówno odbicie wzorów zaczerpniętych z otoczenia, jak i cechy twórczości zupełnie indywidualnej i niepowtarzalnej.

Otaczająca dziecko rzeczywistość jest jedynie inspiracją, zachętą i bodźcem pobudzającym jego własną aktywność.

Zabawy dziecka dostarczają nauczycielom i rodzicom informacji na temat jego umiejętności i możliwości ruchowych, o poziomie jego spostrzeżeń i myślenia.

Poprzez zabawę dziecko:

• uczy się
• zdobywa doświadczenie i wiadomości
• kształci cechy charakteru i woli
• odczuwa przyjemność i zadowolenie z wykonywania zadań.

PRACA dziecka przedszkolnego to:

• czynności samoobsługowe
• prace użyteczne stosowane w pracy dydaktyczno – wychowawczej, służące realizacji wszystkich zadań programowych, przyczyniające się do wyrabiania dojrzałości szkolnej.

Praca wyrabia u dzieci:

• samodzielność
• umiejętność współpracy i współdziałania w zespole
• satysfakcję "już potrafię i umiem"
• uspołecznienie.

Realizacja każdego, nawet najprostszego zadania wymaga od dziecka rozwiązywania różnych problemów związanych z organizacją pracy, wyborem materiału i narzędzi, ustaleniem kolejnych czynności i niejednokrotnie drobnych, precyzyjnych zabiegów, dzięki którym podejmowana praca zyskuje na estetyce i przydatności.

Prace użyteczne mogą stać się praktyczną szkołą dobrej roboty.

Można je podzielić na:

• prace codzienne, wynikające z trybu życia zbiorowego do których zaliczamy wszelkie czynności porządkowe, jak sprzątanie i utrzymywanie w czystości zabawek, przyborów, materiałów służących do prac i zabaw, przygotowanie pomocy do zajęć, prace hodowlane w kąciku przyrody itp.
• prace okolicznościowe podejmowane doraźnie, zależne od potrzeb i możliwości, jakie stwarza lokalne środowisko.

Prace użyteczne wymagają kierunku i opieki osoby dorosłej, rodzica, nauczycielki, a często ich osobistego udziału w wykonywaniu trudniejszych czynności.

Bardzo istotną sprawą jest jednak właściwe wyważenie proporcji udziału rodzica, nauczyciela i dzieci, aby nie stwarzać fikcyjnych efektów, w których rzeczywistą zasługę ma jedynie rodzic, czy nauczyciel.

Szczególnym rodzajem pracy są dyżury pełnione przez pojedyncze dzieci w ciągu tygodnia, mające charakter pracy ciągłej, za którą dziecko odpowiada osobiście.

Pamiętajmy o tym, że z Mamą można ścierać kurze, z Tatą iść i wynieść śmieci, pomagać Rodzicom zrobić pierogi na obiad, można wspólnie zrobić surówkę lub pozamiatać pokój, a nawet sprzątnąć łazienkę.

Z małego pracowitego Karolka wyrośnie za kilka lat pracowity dorosły Karol.

NAUKA dziecka przedszkolnego prowadzona jest podczas zajęć organizowanych, planowanych w sali, najbliższym otoczeniu poprzez różnorodne formy i metody z wykorzystaniem różnorodnych środków dydaktycznych, przyborów i przyrządów.

Zajęcia dydaktyczne są formą, w której przewiduje się bardzo zróżnicowane rodzaje działalności dzieci np. rozwija się sprawność ruchową i muzyczną, kształtuje spostrzegawczość, ćwiczy komunikatywną mowę, wyobraźnię twórczą, ekspresję słowno – ruchową, kreatywność dzieci, umiejętności narzędziowe.

Nauczycielka pośredniczy w przyswajaniu dzieciom wiadomości i umiejętności oraz dostarczaniu doznań estetycznych, językowych, matematycznych, ruchowych.

Specyficznym rodzajem zajęć są uroczystości, spacery i wycieczki oraz kontakty okolicznościowe.

I pamiętajmy o bardzo starym przysłowiu:

”Czego Jaś się nie nauczył, Jan nie będzie umiał”.