Dziecko w wieku przedszkolnym jest chłonne i podatne na oddziaływania wychowawcze. W tym okresie życia potrzebna jest aktywizacja dziecka przez wykorzystanie jego własnej inicjatywy, zainteresowań, zaciekawień i potrzeb.

U podstaw zabaw rozwijających kompetencje językowe leży naturalna dla tego okresu rozwojowego skłonność do fantazjowania, eksperymentowania, podejmowania niekonwencjonalnych rozwiązań, jakie dyktuje przedszkolakom ich dziecięca pomysłowość i wyobraźnia.

Umiejętność językowa jest bardzo ważnym czynnikiem w sprawnym funkcjonowaniu społecznym i wielkim ułatwieniem dla człowieka, w każdym okresie jego życia. Podstawą komunikacji jest umiejętność poprawnego, swobodnego i ładnego sposobu wypowiadania swoich myśli.

Ułatwia to:

• kontakty z rówieśnikami
• kontakty zawodowe
• kontakty towarzyskie
• decyduje nawet o powodzeniu życiowym człowieka.

Kształtowanie umiejętności językowych jest procesem ciągłym i wielostronny. Jest to również jeden z celów wychowania przedszkolnego, jako przygotowanie dziecka do podjęcia nauki w szkole – rozwinięcie w nim wszystkich możliwości, zwłaszcza takich, które pozwolą mu łatwo kontaktować się z otoczeniem, rozwiązywać problemy, z którymi się zetknie, wykorzystywać wiedzę w nowych zadaniach. Ważne jest, aby słownik dzieci był bogaty, zdania budowane poprawnie, by efekt wypowiedzi był możliwie najlepszy. Mowa dziecka powinna być komunikatywna, wyrazista i ekspresyjna, z zabarwieniem uczuciowym. Osiąganiu tego sprzyja praca nad poprawnością wymowy dziecka pod względem gramatycznym i dźwiękowym.

Przekazywanie innym własnych myśli, pomysłów, rozwiązanie problemów uzależnione jest od sprawności językowej, którą dziecko nabywa przez naśladownictwo w kontaktach z dorosłymi. Początek tego procesu widzimy w domu rodzinnym, kontynuowany jest on w przedszkolu, a potem w szkole.

Jak pomóc dzieciom w sprawnym opanowaniu tej umiejętności?

Zabawy powinny:

• interesować dzieci
• bawić je
• zachęcać do udziały w nich
• inspirować do podejmowania samorzutnych zabaw z rówieśnikami i dorosłymi (zabawy w role).

Istotną rolę w tworzeniu warunków do rozwijania twórczej aktywności dziecka odgrywa osoba dorosła, która powinna zwracać uwagę i wykorzystywać sytuacje naturalne i codzienne, takie, jak spacer, czytana lub oglądana w telewizji bajka, zabawka, sytuacje z domowego życia, zakupy codzienne itp. Pamiętajmy wtedy o wytworzeniu odpowiedniej atmosfery, o uzyskaniu przez dziecko satysfakcji, poczucia bezpieczeństwa i swobody oraz pewności, że jest akceptowane.

Proces twórczy warunkują emocje. Przeżycia emocjonalne, takie, jak satysfakcja, radość wpływają na przebieg operacji myślowych, natomiast strach, przykrość, zmieszanie deformują myślenie.

Ważne:

Atmosfera, zapewniającą dziecku poczucie bezpieczeństwa i możliwość uzyskania wsparcia w razie potrzeby.

Stymulowanie i inspirowanie działania dzieci i tworzenie odpowiednich sprzyjających warunków oraz poddawanie propozycji zabaw i gier językowych.

 

 

Działania stymulujące twórczą aktywność językową są to działania edukacyjne związane z realizacją zadań otwartych, czyli takich, w których można odszukać więcej niż jedno rozwiązanie problemu i każde z tych rozwiązań jest poprawne. Zaletą tego rodzaju zadań jest to, że:

• nie istnieje jeden przepis na ich rozwiązanie
• rozwiązania mogą być różne i zarazem poprawne
• eliminują ryzyko porażki, ponieważ nie ma wzorca stanowiącego kryterium porównań.

Ważne:

Działania i obserwacje prowadzone przez dzieci skłaniają później do werbalizacji swoich przeżyć i spostrzeżeń. Wraz z tym wspomagają aktywizowanie umysłu, zasobu słownikowego celem jasnego przedstawienia całości sytuacji.

 

 

Propozycji zabaw może być wiele, zależą one od pomysłowości i chęci wykorzystania codziennych sytuacji:

• poszukiwanie odpowiedzi na pytanie typu: co by było, gdyby...
• układanie krótkich rymowanek, śmiesznych wierszyków
• układanie własnych bajek (zaczynamy od opisywania, wymyślania postaci, przez tworzenie zakończeń bajki, na końcu tworzymy całe własne bajki)
• poszukiwanie innego zakończenia do znanej bajki, np. Czerwonego Kapturka
• zabawy w teatr, w których wykorzystuje się treść znanych dzieciom bajek lub wierszy
• konstruowanie gier dydaktycznych na motywach znanych utworów literackich
• projektowanie krzyżówek
• rysowanie bajek i układanie do nich treści
• poszukiwanie innych zastosowań przedmiotów codziennego użytku.

Ważne:

Zabawy twórcze przyczyniają się również do wzmocnienia wiary w siebie, umiejętności określania swoich emocji i poprawy komunikacji między dziećmi, zwiększają szanse dziecka związane z jego rozwojem intelektualnym i emocjonalnym, a także wspomagają ujawnienie się jego twórczej aktywności.

 

Małe dzieci, dzięki żywej wyobraźni postrzegają świat w inny sposób, niż dorośli
i po swojemu starają się go przekształcić.

 

 

Proces doskonalenia danej sprawności powinien być rozłożony w czasie. Dziecko, które uczy się długo na różnorodnym materiale jest lepiej przygotowane do dalszych etapów edukacji w porównaniu z dzieckiem, które opanowało "wiele" w bardzo krótkim okresie czasu.