Szybki rozwój dziecka w okresie przedszkolnym jest zarazem jego ogromną szansą edukacyjną, jak również dużym wyzwaniem dla Rodziców i nauczyciela.

Rodzic i nauczyciel powinien wspierać przede wszystkim rozwój ruchowy dziecka, ponieważ ruch jest podstawową potrzebą przedszkolaka, a tym samym każdego dorosłego człowieka.

Główną przyczyną nieodpowiedniego rozwoju ruchowego jest styl życia i niedostateczna aktywność ruchowa, która uważana jest za podstawowy stymulator rozwoju psychosomatycznego i główny czynnik fizycznego oddziaływania.

To szeroko rozumiana troska o zdrowie, o sprawność dziecka, o potrzebę wypoczynku czy odprężenia i relaksacji, o rozładowanie stresu i napięć.

Uaktywnianie ruchowe to szybszy rozwój dziecka we wszystkich sferach jego rozwoju, to dziecko radosne i odporniejsze na stres i choroby, to dziecko z nawykami ruchowymi i większymi umiejętnościami, to dziecko sprawne samoobsługowo.

Rozwój ruchowy dziecka przedszkolnego odbywa się w dwóch kierunkach:

• rozwój ruchów swobodnych
• rozwój ruchów narzędziowych (tzw. praksje).

Ruchy swobodne to wszystkie ruchy charakterystyczne dla człowieka, między innymi:

• przechodzenie
• pełzanie
• czworakowanie
• toczenie
• skoki
• wspinanie się
• bieganie
• równowaga
• rzuty
• skakanie.

Ruchy narzędziowe (praksje) to wszystkie praktyczne ruchy, które człowiek musi opanować, aby prawidłowo posługiwać się sztućcami, aby wykonywać codzienne prace domowe i samoobsługowe z użyciem narzędzi codziennego użytku, aby wykonać pracę plastyczną, wycinankę, czy ulepić plastelinowego ludzika:

• wycinanie
• przedzieranie
• malowanie
• rysowanie
• lepienie
• wkładanie klucza do zamka
• zapinanie guzików, zamków błyskawicznych, wiązanie szalików, zakładanie czapki itp.

Ruch w każdej postaci u dzieci w wieku przedszkolnym wpływa na:

• wprowadzenie radosnego nastroju i dobrego samopoczucie dziecka
• podnoszenie stanu zdrowotnego dziecka
• stwarzanie dobrych warunków dla czynnego wypoczynku
• poprawianie ogólnego rozwoju dziecka
• rozwijanie sprawności fizycznej
• wyrabianie dodatnich cechy i postaw (świadomej dyscypliny, karności, umiejętność zespołowego współdziałania i współzawodnictwa, przeciwdziałania w niepowodzeniach, zaangażowania uczuciowego, rozładowywania napięć i emocji)
• zmniejszenie ryzyka otyłości dziecięcej.

Zabawom ruchowym każdego przedszkolaka towarzyszy:

• duże zaangażowanie uczuciowe
• przeżywanie dużych emocji
• nieskrępowana radość i zadowolenie
• wypoczynek i odprężenie
• kształtowanie woli i charakteru
• współdziałanie z rówieśnikami
• rozwój wrażeń i spostrzeżeń
• rozwijanie spostrzegawczości i bystrego pojmowania istoty zjawisk
• logiczne myślenie w związku z praktyczną działalnością
• rozwijanie pamięci i twórczej wyobraźni dzieci.

Zabawy ruchowe wpływają na rozwijanie:

• samodzielności
• śmiałości w kontaktach z innymi dziećmi
• pomysłowości i kreatywności
• panowanie nad sobą
• dokładności
• zdyscyplinowania.

WAŻNE!

Dajmy dzieciom szansę na ruch, ten organizowany w formie zabaw ruchowych, jazdy na rowerze, spaceru, pływania, zabaw przy muzyce, ale też stwarzajmy dzieciom szansę na ruch swobodny.

Wykorzystujmy naturalne wzniesienia i obniżenia terenu napotkane w czasie spaceru. Dajmy dzieciom szansę na zebranie własnych doświadczeń (upadki, zadrapania, nie unikniemy tego w życiu codziennym). Zrezygnujmy ze spacerów ”za rączkę” na rzecz swobodnego „zdobycia” murków i górek.

Wykorzystujmy chęci dzieci do pomagania w codziennych domowych pracach, w sprzątaniu, odkurzaniu, gotowaniu. Dzieci uwielbiają takie prace, przy ich wykonywaniu uczą się i co najważniejsze rewelacyjnie się bawią (np. liczenie zrobionych z mamą ciasteczek), a zdobyte doświadczenia przydają się w dorosłym życiu.

Pozwólmy dzieciom sprzątnąć bałagan w klockach, umyć koszyk i klocki, pokażmy, jak otoczenie się zmienia w czasie ich pracy.

Usprawniajmy dzieci manualnie wykorzystując proste ogólnie dostępne materiały (gazety, kredki, rurki po papierze toaletowym itp.).

Dajmy dzieciom kredę do rysowania na asfalcie, pozwólmy kijkiem znalezionym na spacerze rysować wzorki na piasku.

Przykłady takich działań można podawać w nieskończoność, zależą one od kreatywności i pomysłowości Rodzica i nauczyciela, ale zasada jest jedna i podstawowa:

Nie wyręczajmy dzieci, ale wspierajmy, jak coś się nie uda.

Niech dzieci podejmują następne i następne próby, niech się nie poddają przy pierwszej nieudanej – zachęcajmy i wspierajmy, a efekty będą widoczne w krótkim czasie.

I pamiętajmy, że rozwój sprawności ruchowej to nie tylko ruchy swobodne, ale też narzędziowe, tak potrzebne w późniejszym życiu.

Ruch jest w stanie zastąpić prawie każdy lek,
ale wszystkie leki razem wzięte nie zastąpią ruchu.

Wojciech Oczko